1. Rachunek zysków i strat a rachunek przepływów pieniężnych.
Zgodnie z zasadą memoriałową obowiązującą w rachunkowości przychody i odpowiadające im kwoty rejestrowane są w momencie transakcji. Rachunek zysków i strat musi zawierać wszystkie przychody i koszty możliwe do przypisania danemu okresowi zgodnie z zasadą współmierności.
Uznanie za przychód lub koszt nie jest równoznaczne z rzeczywistym wpływem lub wydatkiem.
Przychody i koszty mogą być również rozliczane na podstawie otrzymanej i wydatkowanej gotówki (zgodnie z zasadą kasową).
Konsekwencja stosowania zasady kasowej i memoriałowej jest fakt, że zysk netto nie pokrywa się z ilością gotówki w danym roku obrotowym. Nie ma dowodów przemawiających zdecydowanie na korzyść jednej czy drugiej metody. W praktyce sporządza się rachunek zysków i strat oraz rachunek przepływów pieniężnych.
2. Metody
Spotyka się różne standardy sporządzania rachunku przepływów pieniężnych. Ich wspólna cecha to ujęcie przepływów pieniężnych według trzech rodzajów działalności gospodarczej:
· operacyjnej
· inwestycyjnej
· finansowej
Wyróżniamy dwie metody liczenia przepływów pieniężnych:
· bezpośrednią
· pośrednia
2.1 Metoda bezpośredia.
Zgodna z zasadą kasową polega na sumowaniu wszystkich kwot wpływów i wydatków i obliczaniu różnicy między nimi na koniec roku obrachunkowego. Saldo końcowe jest saldem początkowym roku następnego.
2.1.1 Metoda bezpośrednia – zalety.
· łatwość i czytelność informacji (podawane są dokładne kwoty wywów (od odbiorców) i wydatków (na rzecz dostawców).
· możliwa weryfikacja poszczególnych kwoty pieniężnych
· wskazanie rozbieżności pomiędzy wygenerowaną gotówką a zaksięgowanym zyskiem netto
· możliwość planowania przyszłych przepływów pieniężnych
2.1.2 Metoda bezpośrednia – wady
· jednostronne ujęcie przepływów pieniężnych (rejestrowane są tylko z punktu widzenia podmiotów gospodarczych z otoczen ia zewnętrznego przedsiębiorstwa
2.2 Metoda pośredia.
Nawiązuje do zysku netto, który jest korygowany tak aby saldo końcowe było identyczne jak w przypadku metody bezpośredniej. Różnice w stosunku do metody bezpośredniej wynikają z rozbieżności kwot z działalności operacyjnej. Dla działalności inwestycyjnej i finansowej kwoty te są takie same.
2.2.1 Metoda pośrednia – zalety.
· większe znaczenie w praktyce
· zawarcie w jednym dokumencie informacji o zmianach w bilansie i czynnikach kształtujących wynik finansowy
· umożliwienie identyfikacji wpływów i wydatków pieniężnych z punktu widzenia przedmiotowego – rzeczowego
2.2.2 Metoda pośrednia – wady.
· złożoność i mała czytelność dla osób “niewtajemniczonych”
3. Standardy – wzory rachunku przepływów pieniężnych.
· suma wyniku finansowego i amortyzacji (stosowany do badania opłacalności projektów inwestycyjnych; uproszczone podejście ze względu na charakter prognostyczny i długie okresy czasu)
· suma wyniku finansowego, przyrostu rezerw z zysku oraz inych kosztów niepieniężnych (nie będących wydatkami) nie jest jesszcze kompletne ponieważ nie uwzględnia korekt dotyczących przychodów niepieniężnych
· pełna formuła zawiera
· wynik finansowy
· zmianę stanu środków pieniężnych w roku obrotowym (przepływy finansowe z działalności operacyjnej, inwestycyjnej i finansowej)
· środki pieniężne na początek roku obrotowego
4. Uproszczony schemat rachunku przepływów pieniężnych
L.p. | Przepływy środków pieniężnych | Źródła informacji | Znak dodatni | Znak ujemny |
1. | Zysk/strata netto | B lub R | zysk | strata |
2. | Amortyzacja | R lub U | tak | nie |
3. | Zmiana stanu zaopasów | B lub R | spadek | wzrost |
4. | Zmiana stanu należności i roszczeń | B lub R | spadek | wzrost |
5. | Zmiana stanu zobowiązań krótkoterminowych | B lub R | wzrost | spadek |
6. | Zmiana stanu rozliczeń | B lub R | czynne – spadek (bierne – wzrost) | czynne – wzrost (bierne – spadek) |
7. | Wydatki inwestycyjne | U | nie | tak |
8. | Dywidendy i wypłaty z zysku | U | nie | tak |
9. | Kredyty bankowe i pożyczki | U | zaciągnięcie | spłata |
10. | Wpływy z em isji akcji, obligacji i udziałów | U | tak | nie |
11. | Przepływy pieniężne netto ogółem (suma od wiersza 1 do 10) | |||
12. | Środki pieniężne na początek roku obrotowego | |||
13. | Środki pieniężne na koniec roku obrotowego (poz. 11 + poz.12) |